Heb ik bij het sluiten van een vaststellingsovereenkomst bedenktijd?

Vaak wordt bij het aangaan van een vaststellingsovereenkomst te weinig bedenktijd geboden door de werkgever. Er wordt tijdsdruk opgevoerd in de hoop snel een handtekening los te krijgen, of als tactiek. Er moet onderscheid gemaakt wrden tussen enerzijds de redelijke bedenktijd ofwel reactietijd vóór ondertekening en anderzijds de bedenktijd ofwel herroepingstijd ná het ondertekening van een vaststellingsovereenkomst. 

Bedenktijd na ontvangst van een concept vaststellingsovereenkomst

Het is belangrijk dat op een zorgvuldige manier door de werknemer tot een beslissing gekomen kan worden of een voorstel tot beëindiging wel of niet aanvaard wordt. Daarom is wenselijk dat de werknemer voldoende bedenktijd krijgt om juridisch advies te kunnen verkrijgen over de vaststellingsovereenkomst en de gevolgen daarvan. Vervolgens kan fijn zijn als er nog wat bedenktijd over is voor de werknemer om de eigen wensen goed op de rij te krijgen. Over deze bedenktijd staat vaak een bepaling in de overwegingen op de eerste pagina van de vaststellingsovereenkomst:

Partijen sluiten deze vaststellingsovereenkomst na ter zake juridisch te zijn geadviseerd en na voldoende tijd en gelegenheid voor zorgvuldig beraad

Er is geen wetgeving over de bedenktijd die in dit kader vóór het sluiten van de vaststellingsovereenkomst geboden moet worden. Er bestaat aan de andere kant ook geen verplichting om mee te werken aan een vaststellingsovereenkomst. Daarom is er in principe ook geen verplichting om binnen een bepaalde termijn te reageren. Gevolg van niet (tijdig) reageren kan enkel zijn dat het voorstel daarna van tafel is en niet meer aanvaard kan worden. Het kan voorkomen dat werkgever dan probeert op een andere manier, via een procedure, tot gedwongen beëindiging te komen.

De voor te stellen reactietermijn nadat een concept vaststellingsovereenkomst is aangeboden, kan onderdeel zijn van een onderhandelingstactiek van werkgever. Men denkt soms zaken voor elkaar te krijgen wanneer druk uitgeoefend wordt. Uitgangspunt is dat partijen in de onderhandelingen met elkaars redelijke en gerechtvaardigde belangen rekening moeten houden. Voldoende bedenktijd om advies in te kunnen winnen en zorgvuldig af te kunnen wegen wat je wilt, is hier onderdeel van. Immers, de gevolgen van ondertekening van de vaststellingsovereenkomst kunnen groot zijn voor de werknemer.

In de praktijk kan als uitgangspunt gelden dat een goed werkgever, afhankelijk van de achtergronden en de situatie, 1 tot 2 weken bedenktijd geboden wordt voor een reactie op de eerste concept vaststellingsovereenkomst.

Bedenktijd tijdens de onderhandelingen over de vaststellingsovereenkomst

Gewoonlijk is het eerste voorstel van werkgever geen eindvoorstel, maar het startschot voor onderhandelingen. Nadat een eerste reactie in de vorm van een tegenvoorstel is gegeven, zullen nadere termijnen volgen voor reacties op tegenvoorstellen. Gebruikelijk in de praktijk is dat niet elke keer opnieuw één tot twee weken bedenktijd geboden wordt voor elk gewijzigd voorstel. Afhankelijk van de situatie en het stadium van de onderhandelingen wordt vaak een nieuwe bedenktermijn gekozen tussen twee dagen en een week.

Het komt ook wel voor dat een nog kortere termijn geboden wordt. Dat kan dan vaak als tijdsdruk gezien worden, die mogelijk ingezet wordt als onderhandelingstactiek. Het is vaak voor de werknemer niet verstandig daarin mee te gaan. Dit betekent meestal overigens ook weer niet dat ‘tijdrekken’ wenselijk is.

Einde van de maand

In de praktijk zien we vaak dat er een natuurlijke deadline geldt bij het sluiten van een vaststellingsovereenkomst. Deze is gelegen voor de maandwissel, indien de bedoeling is om met inachtneming van de (fictieve) opzegtermijn uit elkaar te gaan. Immers, wordt deze deadline niet gehaald, dan moet de einddatum een maand mee opschuiven. Daarom zien we vaak dat onderhandelingen richting het einde van de maand tot een ontknoping komen en dat de bedenktijd in die fase afneemt. Er is dan haast om er voor de 1e van de volgende maand nog uit te komen.

Bedenktijd na ondertekening

Sinds 2015 is een wettelijke bedenktijd ingevoerd die loopt ná het bereiken van volledige overeenstemming over de vaststellingsovereenkomst. Gedurende twee weken kan de werknemer de getekende overeenkomst herroepen, dus ongedaan maken.

Artikel 7:670b lid 2

Indien de arbeidsovereenkomst door middel van een schriftelijke overeenkomst wordt beëindigd, heeft de werknemer het recht om deze overeenkomst zonder opgaaf van redenen, binnen veertien dagen na de datum waarop de overeenkomst tot stand is gekomen, door een schriftelijke, aan de werkgever gerichte, verklaring te ontbinden.

Werkgever behoort dit herroepingsrecht in de vaststellingsovereenkomst te bevestigen. Dit is een ‘dwingend recht’ dat niet uitgesloten of beperkt kan worden.

Artikel 7:670b lid 3

De werkgever vermeldt in de overeenkomst, bedoeld in lid 1, het recht, bedoeld in lid 2, bij gebreke waarvan de termijn, bedoeld in lid 2, drie weken bedraagt.

Dit wettelijke herroepingsrecht geldt maximaal eens per zes maanden en moet nadrukkelijk onderscheiden worden van voornoemde bedenktijd tijdens besprekingen om al dan niet tot een regeling komen.

Artikel 7:670b lid 4

De leden 2 en 3 zijn niet van toepassing, indien partijen binnen zes maanden na een ontbinding als bedoeld in lid 2 of een herroeping als bedoeld in artikel 671, lid 2, opnieuw een overeenkomst als bedoeld in lid 1 aangaan.

Soms geven werkgevers als excuus aan voor het niet bieden van voldoende bedenktijd vóór besluitvorming, dat achteraf ook nog twee weken herroepen mag worden. Ga daar nooit in mee. Het herroepingsrecht is allerminst een goede reden om zonder voldoende bedenktijd vooraf maar vast een vaststellingsovereenkomst te tekenen. Evenmin is redelijk wanneer dit van je gevraagd wordt.

Heb je vragen? Neem vrijblijvend contact op. We helpen je graag.